Δημοτικο Διαμέρισμα Καλονερίου
το Καλονέρι είναι ένα χωριό που συνορεύει με το Δήμο Σιατίστης και Νεαπόλεως , γειτνιάζει με τα δημοτικά διαμερίσματα Γαλατινής, Εράτυρας, Αλιάκμονα, Πολύλακου και Μικροκάστρου. Βρίσκεται πάνω στον Δημόσιο δρόμο Κοζάνης - Καστοριάς σε υψόμετρο 630μ. σε ημιορεινή περιοχή.
Παλαιότερα βρισκόταν στη συμβολή των χαραδρών « Κόπου» και « Τζημαλή » κάπου δυτικά της σημερινής θέσεως του. Δεν είχε την σημερινή του ονομασία ονομαζόταν « Βρογγίτστα ». Αυτό γιατί τα βράδια ακουγόταν δυνατοί κρότοι « Βροντούσε το μέρος » λέγανε οι κάτοικοι που ήταν Τούρκοι και Γηγενείς. Ο φόβος αυτός ανάγκασε τους κατοίκους να μετατοπίσουν το χωριό στην σημερινή του θέση. Μετονομάσθηκε από τους κατοίκους Καλονέρι για το καλό του νερό.
(σε αυτήν την φωτογραφία πίσω από το Καλονέρι διακρίνεται στους πρόποδες του Ασκίου όρους η Εράτυρα και στα αριστερά ο Πελεκάνος 3 από τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Ασκίου)
Η παράδοση λέει ότι για να «στεριώσει » το χωριό ζέψανε δυο τρίχρονα δαμάλια σε ένα ασημένιο αλέτρι και αφού περιχάραξαν τα σύνορα του χωριού τα θάψανε μαζί με το αλέτρι. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο χωριό ζούσαν λίγοι Τούρκοι με δεκαπέντε οικογένειες χριστιανών Καλονεριωτών και ζούσαν ειρηνικά. Οι Καλονεριώτες είχαν τις εκκλησίες : Αγία Παρασκευή, Αγία Κυριακή, Άγιο Αθανάσιο και Άγιο Γεώργιο. Οι Τούρκοι είχαν τζαμί το οποίο καταστράφηκε από τους κατοίκους μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Η Αγία Παρασκευή εορταζόταν ως το 1954 ως πολιούχος του χωριού. Από το 1952 έως και σήμερα οι κάτοικοι γιορτάζουν τον Άγιο Παντελεήμονα . Το Καλονέρι σήμερα έχει 650 κατοίκους οι οποίοι έχουν ως κύρια απασχόληση τη γεωργία. Η μεγαλύτερη γιορτή του Καλονερίου είναι ο εορτασμός της Αγίας Κυριακής 7 Ιουλίου όπου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με μεγάλη επιτυχία.
Iερός Ναός Αγίου Αθανασίου Καλονερίου
Δημοτικό Διαμέρισμα Εράτυρας
Η Εράτυρα είναι πρώην κοινότητα και σήμερα δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Ασκίου, του νομού Κοζάνης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, έχει 1406 κάτοικους.
H Εράτυρα είναι κτισμένη σε ύψος 700-800 μέτρων, στους πρόποδες του όρους Άσκιου (ή κοινώς Σινιάτσικου). Απέχει 12 χλμ από τη Σιάτιστα και 42 χλμ από την Κοζάνη.
Μέχρι το 1928, που πήρε το όνομά της, ονομαζόταν Σελίτσα και η πρώτη αναφορά γι' αυτήν ήταν στον κώδικα της Ζάβορδας του 1534. Ήταν από τους πλουσιότερους κτηνοτροφικούς οικισμούς κατά τον 18ο αιώνα και ο πλούτος και το εμπόριό της προκάλεσαν την επιβουλή των Τουρκαλβανών ληστών, που την κατέστρεψαν αρκετές φορές κάνοντας τους κατοίκους της να την εγκαταλείψουν.
Η Εράτυρα είναι γνωστή για τα πολλά αρχοντικά, χτισμένα σύμφωνα με μια ιδιαίτερη τοπική λαϊκή παράδοση. Σημαντικός είναι ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του χωριού, κτισμένος το 1844, που διαθέτει το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο στο ιερό του και πολύ ωραίες παλιές αγιογραφίες. Γύρω από την Εράτυρα υπάρχουν διάσπαρτα ίχνη από αρχαίους τειχισμένους οικισμούς και πλήθος άλλων αρχαιολογικών χώρων που μαρτυρούν την ύπαρξη οργανωμένων οικισμών με ανεπτυγμένη οικιστική οργάνωση και εύρωστη οικονομία. Υπάρχουν αρκετά μονοπάτια που οδηγούν στο όρος Άσκιο, με ιδιαίτερης σημασίας αυτό που οδηγεί προς το εξωκλήσι του Αγίου Μάρκου.
Λίγο έξω από την Εράτυρα, ανεβαίνοντας προς το Άσκιο, στην παλαιά Μονή του Αγίου Αθανασίου λειτουργεί δημοτικός ξενώνας, ενώ η εκκλησία της μονής, η οποία διαθέτει πανέμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο, βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της αναπαλαίωσης. Στον ξενώνα αυτό φιλοξενούνται συχνά ομάδες ποδοσφαίρου για την προετοιμασία τους λόγω του πολύ καλού κλίματος της περιοχής. Κάτω από τη μονή έχει δημιουργηθεί πάρκο μεγάλης έκτασης με παιδικές χαρές, γήπεδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου, όλα αυτά ανάμεσα στο πολύ ωραίο φυσικό περιβάλλον.
Τα Μπουμπουσιάρια
Ένα πατροπαράδοτο έθιμο της Εράτυρας είναι τα Μπουμπουσιάρια. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Το έθιμο λαμβάνει χώρα την εποχή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Το βράδυ της 30ης του Δεκέμβρη ξεκινάνε τα "Σούρβα". Οι κάτοικοι του χωριού, κυρίως τα παιδιά και οι νέοι, μεταμφιέζονται, ντύνονται δηλαδή "Μπουμπουσιάρια". Τριγυρνάνε στους δρόμους του χωριού, επισκέπτονται τα σπίτια των κατοίκων και τρατάρονται. Με αυτό το έθιμο, τα παλιά τα χρόνια, θέλανε οι κάτοικοι να εξευμενίσουν τα πνεύματα και τα ξωτικά.
Στις 2 Ιανουαρίου κορυφώνονται οι εκδηλώσεις με την παρέλαση των αρμάτων και των καρναβαλιών στην άνω πλατεία του χωριού, γνωστή και ως παζάρι. Όλα αυτά πάντα με τη συνοδεία μουσικής.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
εδώ παραθέτουμε μια ακόμα πανοραμική από την περιοχή της Εράτυρας,που τόσο αυτήν η φωτογραφία όσο και η πρώτη που έχει σχέση με την εράτυρα,η λήψη τους έγινε στα 1370 μέτρα υψόμετρο από την περιοχή της Ανάληψης στην Γαλατινή.
Και μια φωτογραφία της περιοχής,μετά το δημοτικό μέγαρο του Δήμου Ασκίου. Ο δρόμος αυτός είναι που μας οδηγεί στην Εράτυρα.
Δημοτικό Διαμέρισμα Γαλατινής
Η Γαλατινή-Κοντσικό είναι ορεινή κωμόπολη του νομού Κοζάνης. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.010 μέτρων στις πλαγιές του όρους Άσκιο και αποτελεί μια από τις πιο ορεινές κωμοπόλεις της Ελλάδας. Η Γαλατινή ανήκει στον δήμο Άσκιου και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 2.092 κάτοικοι. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Κωντσικόν ή Κωντζικόν
Η Γαλατινή (παλιό όνομα Κοντσικό- μετονομάστικε σε κοινότητα Γαλατινής το 1927) είναι κτισμένη σε κλειστό λεκανοπέδιο μέσου υψομέτρου 1000 – 1030 μ. και περιβάλλεται από απογυμνωμένα και βραχώδη υψώματα του ορεινού όγκου του Άσκιου (Σινιάτσικου). Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στους περισσότερους Ελληνικούς ορεινούς οικισμούς και μάλιστα στους γεωγραφικά απομονωμένους, η Γαλατινή παρουσιάζει πληθυσμιακή σταθερότητα, με μεγάλο ποσοστό νεαρού και ενεργού πληθυσμού και σημαντική οικονομική ανάπτυξη.Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη γούνα και τις οικοδομικές εργασίες, στις οποίες έχουν μεγάλη παράδοση. Σπουδαίοι τεχνίτες της πέτρας, οι Γαλατινιώτες οικοδόμοι μετανάστευαν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, στην Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία, κυρίως πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Μάστορες της πέτρας εδώ και πολλά χρόνια έχουν την δική τους συνθηματική γλώσσα τα ¨ Κουδαρίστικα¨, για να μην τους καταλαβαίνουν οι εργοδότες τους.
Ο χρόνος ίδρυσης του οικισμού της Γαλατινής παραμένει άγνωστος. Πιθανότατα, οι πρώτες εγκαταστάσεις δημιουργήθηκαν το 14ο – 15ο αιώνα και η φυσική οχύρωση της περιοχής βοήθησε τους κατοίκους να παραμείνουν ελεύθεροι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Είναι από τους λίγους οικισμούς της Δυτικής Μακεδονίας που πάντα απέκρουε τις επιδρομές των άτακτων Αρβανιτών και δεν πατήθηκε ποτέ, ούτε από ληστές, ούτε από τακτικό τουρκικό στρατό.
Στην περιοχή της Γαλατινής υπάρχουν ερείπια Κάστρου στη θέση ¨Καστρέλι¨ . Στην σημερινή περιοχή της Γαλατινής υπήρχαν άλλοτε τρία ακόμη χωριά, ο Πεκρεβενίκος, η Γκράτσιανη και το Παλαιοχώρι. Και τα τρία καταστράφηκαν από τουρκαλβανούς ληστές. Στο παλαιοχώρι βρέθηκε μυκηναϊκός πέλεκυς που μαρτυρεί ότι ο χώρος κατοικήθηκε από πολύ παλιά.
Το Κοντσικό συμμετείχε στην πρώιμη φάση του Μακεδονικού Αγώνα και στην περίοδο της ένοπλης αντίδρασης στη Βουλγαρική επιβουλή. Κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, το Κοντσικό ανέδειξε δύο από τους επιφανέστερους Δυτικομακεδόνες οπλαρχηγούς, το Γ. Δούκα – Νταβέλη και τον Π. Τσιόκα – Αλαμάνη, οι οποίοι υπήρξαν, μαζί με τον ιερέα οπλαρχηγό Παναγιώτη Οικονομίδη (που έδρασε την εποχή του Αλή Πασά), οι κορυφαίες ιστορικές φυσιογνωμίες του χωριού.
Οι εκδηλώσεις της Γαλατινής είναι ο Χορός της Ρόκας την 2Η Μέρα του Πάσχα και τα Μπουμπουσιάρια 1 Ιανουαρίου
Δημοτικό Διαμέρισμα Πελεκάνου
O Πελεκάνος (παλαιότερη ονομασία: Πέλκα) είναι ένα γραφικό ημιορεινό χωριό της επαρχίας Βοϊου του Νομού Κοζάνης. Στο χωριό γυρίστηκε η αντιπολεμική ταινία «Ουρανός», που εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Φεστιβάλ Καννών το 1963.Τοποθεσία
Κτισμένος στις παρυφές του όρους Σινιάτσικου (Άσκιου) σε υψόμετρο 760μ, ο Πελεκάνος ανήκει διοικητικά στον καποδιστριακό Δήμο Άσκιου της Δυτικής Μακεδονίας. Γεωγραφικά βρίσκεται ανάμεσα στην Κοζάνη και την Καστοριά, σε απόσταση 165 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη, με την οποία πλέον συνδέεται ταχύτατα μέσω του υπερσύγχρονου παρακείμενου άξονα της Εγνατίας Οδού. Βάσει της απογραφής του 2001, το δημοτικό διαμέρισμα Πελεκάνου εκτείνεται σε 29.586 στρέμματα και έχει πληθυσμό 527 κατοίκων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ηλικιωμένοι.
Ονομασία
Το τοπωνύμιο «Πέλεκον»,που αναφέρει ο ιστορικός Προκόπιος και αργότερα τροποποιήθηκε σε «Πέλκα» είναι από τα αρχαιότερα μακεδονικά τοπωνύμια, με προέλευση το σχήμα «πέλεκυς-πελεκώ» και από το «Πέλλα-πέτρα». Η επιτροπή τοπωνυμίων το 1927 άλλαξε το όνομα στο σύγχρονο Πελακάνος, έχοντας στο νου τους ομώνυμους ξακουστούς μαστόρους πέτρας του χωριού, που έφθαναν μέχρι το Πήλιο και την Πόλη.
Τοπωνύμια και Μνημεία
Κοιτίδα του σύγχρονου Πελεκάνου θεωρούνται οι δύο μονόλιθοι ύψους 1,5 μέτρου που είναι μπηγμένοι στο κέντρο του οικιμσού . Εκεί θέλει η παράδοση να έχουν ταφεί ζωντανά 2 δαμάλια που κατέληξαν στο εν λόγω σημείο, στην προσπάθεια των χωρικών να επιλέξουν έναν τόπο για τον οικισμό που θα τους εξασφάλιζε την επιβίωση και την συνέχιση. Γύρω από το ιστορικό κέντρο του οικισμού, μπορεί να θαυμάσει κανείς μερικά γνήσια δείγματα παραδοσιακής δυτικομακεδονικής αρχιτεκτονικής.
Στον κάμπο, 2χλμ. νότια του χωριού υπάρχει παραδοσιακό πέτρινο γεφύρι, χτισμένο το 1935 σε χείμαρρο, ονομαζόμενο «Του Φασούλη η Γούρνα». Είναι το νεώτερο γεφύρι του είδους του στη Δυτ.Μακεδονία και βρίσκεται σε άψογη κατάσταση. Ο πολιούχος Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου ανεγέρθη το 1938. Η αρχαιότερη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής κτίστηκε το έτος 1643. Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου βρίκεται στην κορυφή του ομώνυμου λόφου που δεσπόζει βορείως του χωριού, Στις ανατολικές παρυφές του λόφου εκτείνεται το «Ρουμάνι», δάσος αειθαλών εκτάσεως άνω των 2.000 στρεμμάτων. Στην άκρη του δάσους ορθώνεται ο ογκώδης μονόλιθος της «Κουκουπέτρας», τοπικού τοπωνυμίου.
Ιστορία
Η περιοχή κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους καθώς εντοπίζονται νεολιθικά λείψανα πλησίον του σημερινού οικισμού. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν τείχη και οχυρώσεις που χρονολογούνται από το 13o αιώνα π.Χ και αναβάθμιστηκαν επί Ιουστινιανού σε οχυρό αποκαλούμενο «Πέλεκον», σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο. Στην περιοχή «Βαρκό», δίπλα στον ποταμό Μύριχο, υπάρχει ρωμαϊκός οικισμός που δίνει τακτικά τροφή σε λαθρανασκαφείς,
Οι πρώτοι σύγχρονοι κάτοικοι, που πιθανότατα μετανάστευσαν από την Ήπειρο (περιοχή Φούρκας-Σουλίου) ζούσαν κατά φατρίες νοτιοανατολικά του σύγχρονου οικισμού, στην αριστερή όχθη του χειμαροπόταμου Μύριχου, που ξεκινάει από το Σινιάτσικο και καταλήγει στον Αλιάκμωνα. Οι Τούρκοι το έλεγαν «Ντιρέκιοϊ» (ποταμοχώρι). Πιθανότατα γύρω στον 17ο αιώνα, πολυάριθμες ομάδες μετακινήθηκαν στη σημερινή θέση του χωριού. Στον κατάλογο του Νεοφύτου (Κώδικας Ζωσίμα) της Μητροπόλεως Σιατίστης & Σισανίου το 1797 αναφέρεται σαν «χωρίον Πέλκα». Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το χωριό μαράζωσε από την εσωτερική (κυρίως προς Κοζάνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη) και εξωτερική (κατά βάση Σικάγο, Τορόντο, Μελβούρνη) μετανάστευση. Οι απόγονοι των Πελκιωτών διαπρέπουν σε ποικιλία επαγγελματικών κλάδων και επισκέπτονται την ιδιαίτερη πατρίδα τους στις γιορτές και κυρίως το Δεκαπενταύγουστο.
Εκδηλώσεις
Στο χωριό λειτουργούν Λαογραφικός και Πολιτιστικός σύλλογος. Καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους πραγματοποιούνται πλείστες εκδηλώσεις πολιτισμού που προάγουν την τοπική λαογραφία. Αντιπροσωπευτικότερες είναι η Γιορτή του Δράκου στα τέλη Ιουλίου, η Γιορτή Κρασιού στα τέλη Αυγούστου και η Γιορτή του Μούστου στις αρχές Οκτωβρίου. Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου γίνεται μεγάλο γλέντι στην αυλή του παλιού Σχολείου, προς τιμήν της πολιούχου Θεοτόκου, όπου ανταμώνονται οι απανταχού Πελκιώτες.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδει
Δύο ακόμα φωτογραφίες από το υψόμετρο τον 1370 μέτρων,όπου σε αυτές φαίνεται ο Πελεκάνος από ψιλά .
πατήστε πάνω στον player για να ακούσετε τα τραγούδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου